تعریف شیرابه : عبارت است از مایعی بد بو به رنگ قهوه ای تیره که از داخل مواد زائد به خارج تراوش کرده وحاوی مواد محلول ومعلق می باشد. دراغلب زمینهای دفن ، شیرابه ازتجزیه مواد آلی ومایعی که ممکن است از منابع خارجی مثل زهکشی                           آبهای سطحی،آب باران ،آبهای زیرزمینی ، آبهای ناشی ازمنابع زیرزمینی که وارد مواد زائد شده باشد ، ناشی می شود.

روشهای كاهش روند توليد شيرابه‌ها

هم‌اكنون براساس آمار منتشر شده از سوي سازمان مديريت پسماند، بيشترين نوع پسماندي كه منجر به توليد شيرابه‌ها مي‌شود، پسماند به جا مانده از زباله‌هاي خانگي است. كاهش شيرابه‌هاي توليدي توسط شهروندان و خشك‌سازي زباله‌ها و سپس دفع‌آنها ،  به‌تدريج باعث كاهش روند توليد شيرابه‌ها مي‌شود

پيشگيري به سينك منازل، رستوران‌ها و ادارات بازمي‌گردد كه زباله‌تر را آبگيري كنند.  بايد پسماند ‌تر و خشك را جداگانه در مخازن شيشه، پلاستيك و كاغذ ريخت.  به‌عبارت ديگر بايد همه شهروندان براي كاهش شيرابه‌ها مديريت شهري را ياري دهند و به سمت تفكيك زباله از مبدا گام جدي‌تري برداريم. گرچه اين كار زمان بر است.

روشهای پیشگیری از تولید شیرابه

1-خشک سازی زباله ها و سپس دفع آنها

2-آبگیری زباله های تر

3-جداسازی پسماند تر و خشک در مخازن شیشه ، پلاستیک و کاغذ

4-ظروف غذا را ابتدا کاملا تخلیه کنید و سپس بشویید. این کار باعث می شود رطوبت کمتری وارد زباله ها شود. خرده نان و پس مانده سفره را نیز می توانید برای پرنده ها بریزید. سعی کنید فقط مواد قابل تجزیه را در کیسه ریخته و تحویل رفتگر بدهید.

5-همين سبدهايي كه شما داخل سينك ظرفشويي مي‌گذاريد در كاهش زباله‌هاي‌تر بسيار اهميت دارد. شما مي‌توانيد در كنار سينك ظرفشويي، يك آبكش قرار داده و هنگام شستن ظروف، تفاله چاي و پسماندهاي غذا را داخل آبكش ريخته تا آب و رطوبت آن گرفته شود. با اين كار جلوي توليد شيرابه پسماند را مي‌گيريد. يادتان باشد كه شيرابه، مايع غليظ و خطرناكي است كه بر اثر خيس شدن پسماند‌ها توليد مي‌شود.

6-مراقب شيرابه زباله‌هاي ‌تر باشيد و آنها را كاهش دهيد. وقتي پسماند‌هاي ‌تر روي هم انباشته مي‌شوند فشار حاصل از آنها سبب توليد آب پسماند يا در اصطلاح شيرابه مي‌شود. آلودگي شيرابه بسيار زياد است. يك قطره شيرابه پسماندهايي كه در كوچه و خيابان‌‌ رها شده‌اند مانند يك بمب ميكروبي خطرناك هستند و به راحتي مي‌توانند انواع و اقسام بيماري‌ها را به رهگذران و مردم انتقال دهند. اگر اين شيرابه در آب بريزد، آب را آلوده مي‌كند و اگر روي زمين بريزد، آب‌هاي زيرزميني را آلوده خواهد كرد.

ترکیب شیرابه: زمانی که دراثر تجزیه مواد شیرابه ازداخل آنها به خارج تراوش می کند، تمامی مواد بیولوژیکی ، شیمیایی موجود درمواد زائد را همراه دارد .

مدیریت شیرابه درمحل دفن

مراکز دفن مواد زائد جامد درصورتی که شیرابه وانتشار گاز درآنها کنترل نگردد اثرات زیست محیطی مختلفی را ممکن است از خود بروزدهند . شیرابه تولید شده درمرکز دفن زباله شهری شامل مقادیر عظیمی ازالودگی شامل مواد آلی (مانند اسید های چرب والکل ها) وغیرآلی مانند (فلزات ونیتروژن ) می باشند.

مشخصات شیرابه به ترکیب مواد زائد جامد وفرایند های بیولوژیکی و شیمیایی که درداخل مرکز دفن رخ می دهد وابسته است ودرنتیجه غلظت مواد در شیرابه در نتیجه پیشرفت تجزیه زباله کاهش می یابد. سایر عوامل مانند آب وهوا ، پوشش برف ، واندازه مرکز دفن ، درکیفیت شیرابه تاثیر گذار خواهند بود و بنابراین کیفیت شیرابه به طور مفصل تغییر خواهد کرد.

روشهای مدیریت شیرابه

1- گردش مجدد شیرابه : یک روش موثر برای تصفیه شیرا به ، جمع آوری و بازگردش شیرابه از محل دفن می باشد. مزیت عمده بازگردش شیرابه به محل دفن ، بهبودی گاز محل دفن است که حاوی متان می باشد.

2- تبخیر شیرابه : دراین روش شیرابه را به مرور زمان تبخیر می کنند. این روش یکی از ساده ترین سیستم های مدیریت شیرابه است.

3- تصفیه شیرابه وسپس دفع : جایی که تبخیر وگردش مجدد شیرابه استفاده نمی گردد. ودفع مستقیم شیرابه به تاسیسات تصفیه فاضلاب ممکن نیست تصفیه کامل شیرابه لازم است.چون خصوصیات شیرابه جمع آوری شده می تواند به طور خیلی گسترده ، متنوع باشد ، تعدادی از روشهای انتخابی به منظور تصفیه شیرابه استفاده شده است.ولی تقریبا تمام روش هایی که برای تصفیه فاضلاب به کار می روند برای تصفیه شیرابه می توان استفاده نمود. نوع سیستم تصفیه انتخابی برای تصفیه شیرابه اولا به خصوصیات شیرابه  ، ثانیا به موقعیت فیزیکی وجغرافیایی محل دفن بستگی دارد

4- تخلیه به تصفیه خانه فاضلاب: درجاهائیکه محل دفن نزدیک شبکه جمع آوری فاضلاب واقع شده است ، اغلب شیرابه به شبکه جمع آوری فاضلاب تخلیه می گردد. دربسیاری از موارد یک عمل پیش تصفیه ویا استفاده از چند روش تصفیه برای کاهش مقدار ترکیبات آلی شیرابه قبل از اینکه به فاضلاب رو تخلیه شود ، ضروری است.

کنترل حرکت شیرابه

هما نگونه که شیرابه به داخل لایه زیرین نفوذ می کند به دلیل احتمال خطری که درورود شیرابه به آبهای زیر زمینی وجود دارد، بهترین روش کنترل ، حذف یا نگه داشتن شیرابه درتوده زباله دفن شده می باشد. هنگامی که بازیابی گاز انجام می گردد نگهداری شیرابه درتوده زباله دفن شده بسیار با اهمیت است زیرا میزان رطوبت مورد نیاز باید درحد 60-50 درصد نگهداری شود که به مراتب بیشتر از حالت نرمال 25-20 درصد بوده وبرای تولید بیشترین مقدار گاز موثر خواهد