دفع پسماندهای بیمارستانی :

با وجود روشهاي نوين جهت دفع پسماندهاي بيمارستاني در بسياري از مناطق كشور دفع اين پسماندهاي خطرناك همچنان به روش سنتي و از طريق ” دفن ” صورت مي‌گيرد. دفن پسماندهاي بيمارستاني ،علاوه بر آلودگي‌هاي زيست محيطي و آبهاي زيرزميني ، خطر گسترش برخي از بيماريها را در پي دارد.

دفن پسماندهاي بيمارستاني و عفوني به شيوه هاي كنوني در كشور مي تواند عواقب وپيامدهاي جبران ناپذيري بدنبال داشته باشد.

استفاده از دستگاه زباله‌سوز و حتي پلاسماكردن نيز با تكنولوژهاي روز جهان فاصله بسياري دارد و لازم است جهت امحاء پسماندهاي بيمارستاني از شيوه هاي نوين و جديد و استاندارد بهره جست.

درحال حاضر در بيشتر كشورهاي دنيا دفن پسماندهاي بيمارستاني به روش بي خطر كردن واستريل كردن صورت مي‌گيرد و اين شيوه جايگزين دفع كردن پسماندهاي بيمارستاني از طريق پلاسما كردن و دستگاه زباله سوز ، شده است. دفن پسماندهاي بيمارستاني به روش كنوني و همچنين استفاده از زباله سوزبه دليل آلودگي‌هايي كه به همراه دارد به عنوان يك بحران جدي تلقي مي‌شود

پسماند بیمارستانی چیست؟

براساس طبقه‌بندي سازمان جهاني بهداشت پسماندهاي بيمارستاني شامل پسماندهاي عفوني، پاتولوژيك، اجسام تيزوبرنده ، دارويي، سرطان‌زا، شيميايي، راديواكتيو، كپسول‌هاي حاوي گازهاي پرفشار و پسماندهاي حاوي فلزات سنگين هستند. در اين زمينه براساس آمار و ارقام منتشر شده،  بيمارستان‌ها ومراكزدرماني بيشترين مقدار پسماندهاي خطرناك را توليد مي‌كنند.

در زمان حاضر پسماندهاي عفوني مراكزبهداشتي درماني ، مطب ها و آزمايشگاههاي تشخيص طبي ومراكز درماني از جمله بيمارستانها با زباله‌هاي شهري امحاء مي‌گردد كه بر بهداشت وسلامت مردم تاثيرگذار است. پسماندهاي شهري قابل بازيافت و تبديل به كود وقابل استفاده در سطح شهر مي باشد و به اين علت مخلوط نمودن پسماندهاي شهري و بيمارستاني تهديدي است براي بهداشت شهروندان وكاركنان بخش خدمات شهري شهرداريها وسازمانهاي مديريت پسماند كه با اين قبيل پسماندها درتماس مي باشند.

خريد تجهيزات براي بي‌خطركردن پسماندهاي بيمارستاني به روش روز دنيا، مستلزم اعتبارات زيادي است كه مي بايست ار طرف دولت تامين گردد.

شيوه هاي از بين بردن پسماندهای بیمارستانی :

شامل سوزاندن به وسيله زباله ‌سوز، ضدعفوني شيميايي، عمليات حرارتي مرطوب، عمليات حرارتي خشك ، استفاده از امواج ميكروويو، دفن كردن يا انباشته‌سازي و بي‌حركت سازي است.

در اين ميان به جز روش دفن كردن و تخليه در فاضلاب، تمامي روش‌هاي ياد شده براي از بين بردن اجسام تيزوبرنده استفاده مي‌شود.

معضل اساسي در زمينه پسماند هاي بيمارستاني :

مديريت آن در مبداء، نحوه جمع آوري و حمل و دفع نهايي  آن مي باشد . باتوجه به اينكه معضل اصلي در مورد پسماند هاي بيمارستاني عدم تفكيك اجزائ آنها در مبداء توليد مي باشد تعداد كمي از بيمارستان ها، آن هم به صورت نامناسب و غير بهداشتي عمل تفكيك را انجام مي دهند.

بدين لحاظ و با توجه به اهميت مسئله در اين مقوله ابتدا مواردي چند از خطرات بهداشتي، نوع و ميزان پسماند و سپس سيستم هاي جمع آوري و دفع، مورد توجه قرار مي گيرد.

تقسیم بندی پسماندهای بیمارستانی :

الف) تقسيم بندي بر اساس روش دفع

ب) تقسيم بندي بر اساس درجه خطرزايي

ج) تقسيم بندي بر اساس منبع توليد

موارد مهم مديريتي در دفن زباله های بیمارستانی  عبارتند از:

1) كاهش در مبداء توليد و جلوگيري از توليد بيش از حد پسماند

2)  جدا سازي  وتفكيك مواد در مبداء توليد و جلوگيري ازمخلوط شدن پسماندهاي عفوني و مخاطره آميزبا ساير پسماندها

3)  تصفيه مقدماتي مواد مخاطره آميز به منظور كاهش يا حذف پتانسيل خطر زايي

4) ذخيره سازي ونگهداري موقت

5)  بسته بندي و بر چسب گذاري بر روي بسته‌ها  حاوي پسماند( مشخص نمودن نوع پسماند ، تاريخ توليد، محل توليد، وزن پسماند و..)

6)  نگهداري و نظافت و شستشو وضد عفونی

7) بي خطرسازي به روش غير سوز

8) جابه جایی

9)  حمل و نقل

10) دفع نهايي

نتیجه :

بهترین و مناسب ترین روش این است که زباله دراسرع وقت و بدون جابه جایی مکرر از بخش ها جمع آوری و به محل تعیین شده (جایگاه موقت ) منتقل شود. در هنگام جمع آوری و حمل زباله به جایگاه موقت زباله جهت جلوگیری از آلودگی باید حتی المکان فاصله جایگاه زباله با بخش ها نزدیک باشد. جهت جلوگیری از پراکندگی زباله های بیمازرستانی در محیط زیست ، باید جایگاه زباله محصور بوده و همچنین سرپوشیده باشد. ضد عفونی و شستشوی جایگاه ه دارای اهمیت بهداشت فراوان است.

وجود مواد آلوده و عوامل بیماری زا در زباله های عفونی و همچنین آمیخته شدن آن با زباله های شهری که حاوی پس مانده مواد غذایی است، وجود رطوبت بالا و پناهگاه مناسب و شرایط زیستی مساعد راجهت تکثیر و رشد حشرات و جوندگان و همچنین حیوانات موذی به وجود می آورد که مبارزه با آنهابه سختی امکان پذیر می سازد.